Varis neden olur ve nasıl geçer?

Varis, toplardamarların genişleyip kıvrımlı bir hal almasıyla ortaya çıkan yaygın bir damar hastalığıdır. En sık bacaklarda görülür. Estetik kaygıların yanı sıra ağrı, şişlik ve ciddi sağlık sorunlarına da yol açabilir. Peki varis neden olur ve nasıl geçer?

Varis Neden Olur?

Toplardamar Kapakçıklarının Bozulması

Varis oluşumunun temel nedeni, toplardamarlardaki kapakçıkların işlevini yitirmesidir. Normalde bu kapakçıklar kanın kalbe doğru akmasını sağlar. Ancak kapakçıklar zayıfladığında veya hasar gördüğünde, kan geriye doğru sızar ve damar içinde birikir. Bu durum damarların genişlemesine yol açar.

Kan Dolaşımının Yavaşlaması

Kan dolaşımının yavaşlaması, damar duvarlarına ekstra yük bindirir ve zamanla damarların elastikiyetini kaybetmesine neden olur. Bu da varis oluşumunu kolaylaştırır.

Genetik Faktörler

Ailede varis öyküsü olan bireylerde varis görülme olasılığı daha yüksektir. Genetik yatkınlık, damar duvarlarının zayıf olmasına neden olabilir.

Hormonal Değişimler

Özellikle kadınlarda hamilelik, doğum kontrol hapları, menopoz gibi hormonal değişimler damar sağlığını etkileyebilir ve varis oluşumuna katkıda bulunabilir.

Uzun Süre Ayakta veya Oturarak Kalma

Ayakta uzun süre durmak veya hareketsiz oturmak, damarların üzerindeki basıncı artırır ve varis riskini yükseltir.

Fazla Kilo

Obezite, bacak damarlarına ekstra baskı yaparak varis gelişimini kolaylaştırabilir.

Varis Belirtileri

• Bacaklarda ağrı ve ağırlık hissi
• Şişlik ve ödem
• Kaşıntı ve ciltte renk değişikliği
• Gözle görülen genişlemiş damarlar
• Kramp ve huzursuz bacak hissi

Varis Nasıl Teşhis Edilir?

Fizik Muayene

Doktor, gözle görünür varis damarlarını değerlendirir ve hastanın şikayetlerini dinler.

Doppler Ultrasonografi

Varis tanısında en sık kullanılan görüntüleme yöntemidir. Kan akışının ve damar kapakçıklarının durumu incelenir.

Varis Nasıl Geçer?

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Düzenli egzersiz yapmak (özellikle yürüyüş)
• Bacakları yüksekte tutmak
• Fazla kilolardan kurtulmak
• Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınmak
• Sıkı kıyafet ve yüksek topuklu ayakkabılardan uzak durmak

Varis Çorabı Kullanımı

Varis çorapları, bacaklarda basınç oluşturarak kan dolaşımını destekler ve şikayetleri azaltır.

İlaç Tedavisi

Bazı ilaçlar damar duvarlarını güçlendirip şikayetleri hafifletebilir. Ancak varis tamamen ilaçla geçmez.

Girişimsel Tedaviler

Skleroterapi

Varis damarlarının içine özel bir solüsyon enjekte edilir ve damar kapanarak yok olur.

Lazer ve Radyofrekans Tedavisi

Lazerle varis tedavisi veya radyofrekans ablasyon, damarın içinden yapılan ısıtma işlemiyle damar kapatılır.

Cerrahi Müdahale

İleri seviyedeki varis vakalarında cerrahi yöntemlerle genişlemiş damarlar çıkartılabilir.

Varis Önlenebilir mi?

Varis tamamen önlenemeyebilir; ancak risk faktörleri kontrol altına alınarak oluşma ihtimali azaltılabilir:

• Düzenli fiziksel aktivite
• Sağlıklı kilo
• Sigara kullanımından kaçınma
• Bacakları düzenli olarak dinlendirme

Varis, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen ancak uygun tedavi ve önlemlerle kontrol altına alınabilen bir damar hastalığıdır. Eğer bacaklarda varis belirtileri yaşıyorsanız, mutlaka uzman bir doktora başvurun. Erken teşhis ve tedavi, ciddi komplikasyonların önüne geçebilir.